Конституциялык сот "матчество" боюнча буга чейинки чечимин жокко чыгарды
Конституциялык сот "матчество" боюнча өз чечимин кайра кайтарып алды. Соттун жаңы чечими Конституциялык соттун сайтында жарыяланды.
30-июнда Конституциялык сот бойго жеткен (18 жашка чыккан) балдар документтеринде атасынын атын калтыруу же апасынын атына өз алдынча тандоого укуктуу деген чечим чыгарган. Соттун 9-ноябрдагы өкүмүндө "Конституциялык соттун бул позициясы калктын көпчүлүгү тарабынан жалпы эле матчество институту кыргыз элинин салтынын моралдык негиздерине, баалуулуктарга туура келбеген, терс көрүнүш катары кабыл алгандыктан коомчулукта кеңири резонанс жаратканы" айтылат.
"Учурда түзүлгөн жагдайларды эске алуу менен 2023-жылдын 11-октябрында Конституциялык соттун төрагасы Эмил Өскөнбаев Конституциялык сотко 2023-жылдын 30-июнундагы чечимди матроним институту боюнча кайра кароо сунушун киргизген.
Конституциялык сот бул чечимди кабыл алгандан кийин түзүлгөн кырдаалдын өнүгүшү коомдо сунушталып жаткан өзгөртүүлөргө өтө терс мамилесин көрсөтүп турат жана коомдук негиздерге каршы келет, бул Конституциялык соттун беделине шек келтирип жана Конституциялык соттун адилеттигине болгон элдин ишенимин азайтат", - деп айтылат чечимде.
Буга байланыштуу Конституциялык соттун 30-июндагы токтомундагы Министрлер кабинетине мыйзамдарды бойго жеткен жарандар атасынын атын эмес, дал келүүчүлөр тандай ала тургандай кылып өзгөртүүнү тапшырган пунктту жокко чыгарды.
3-октябрда президент Конституциялык сот жөнүндө мыйзамга анын чечимдерин кайра кароого мүмкүндүк берген өзгөртүүлөргө кол койгон болчу. Буга чейин соттун чечимдери акыркы болгон жана кайра каралууга мүмкүн эмес эле.
Эми Конституциялык соттун чечимдери президенттин же анын төрагасынын сунушу боюнча бир нече учурларда кайра каралышы же жокко чыгарылышы мүмкүн.
"Конституциялык сот жөнүндө" Мыйзамга өзгөртүү киргизүүнү президент өзү 17-июлда демилгелеген. Түзөтүүлөрдү кабыл алуу зарылдыгы Конституциялык соттун судьялары ката кетириши мүмкүн экендиги, ошондуктан аларга өз чечимдерин кайра кароо мүмкүнчүлүгүн берүү зарылчылыгы менен түшүндүрүлгөн.
Конституциялык соттун акыркы чечимдеринин бири матронимге байланыштуу. Бул коомчулукта кеңири резонанс жаратты, тактап айтканда, УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиев бул маселеге каршы чыгып, "мыйзамды ким кабыл алган болсо, ошол жокко чыгарышы керек" деп белгилеген эле.
Ал эми юрист Чолпон Жакупова бийлик Конституциялык сотту алсыз кылып, өзү башкаруу үчүн "матчество" маселесин жөн эле шылтоо катары пайдаланганын айткан. "Себеби, азкыркы колдонулуп жаткан мыйзамда деле ар бир адам каалаган атты паспортунда көрсөтүп алууга укуктуу. Ал эми улутун жаздырбай да койсо болот", - деп түшүндүргөн юрист.
Башкы беттеги сүрөт: иллюстрациялык
